Zjawisko tzw. drapieżnych wydawców zostało zdefiniowane i opisane w 2010 r. w artykule Predatory Open-Access Scholarly Publishers autorstwa amerykańskiego bibliotekarza Jeffrey’a Bealla. Wśród nieuczciwych praktyk stosowanych przez tzw. "predatory journals", w celu czerpania zysków z opłat publikacyjnych, można wymienić m.in. – podawanie fałszywych informacji o zespole redakcyjnym, procesie recenzji, wskaźnikach cytowalności, czy podszywanie się pod renomowane periodyki naukowe.
W Liście dyrektora NCN ws. "drapieżnych czasopism" (predatory journals), opublikowanym 21 września 2018 r., Narodowe Centrum Nauki ostrzega, że "w sytuacjach, kiedy z całą pewnością uda się ustalić, że artykuł finansowany ze środków NCN został opublikowany w czasopiśmie nieprzestrzegającym standardów oceny eksperckiej, będziemy wymagać od kierownika projektu usunięcia numeru projektu z publikacji, a w konsekwencji wykluczenia jej z raportu i zwrotu kosztów poniesionych na opublikowanie takiej pracy".
Planując publikację wyników swoich badań warto sprawdzić:
- obecność czasopisma na wykazach MEiN/JCR
- obecność czasopisma w międzynarodowych bazach danych jak np. SCOPUS czy Web of Science
- skład komitetu redakcyjnego oraz zespołu recenzenckiego. Należy sprawdzić czy wymienione osoby posiadają profile ORCID i Publons oraz czy wymieniają tam tytuł interesującego nas czasopisma.
- obecność na wykazie potencjalnych drapieżnych wydawców na Beall’s list
W przypadku pytań, prosimy o kontakt z pracownikami Oddziału Informacji Naukowej – tel. 22 116 60 03, oin@wum.edu.pl
Think.Check.Submit.
Więcej informacji nt. zjawiska drapieżnych wydawców:
- Krajewski P., Modrzewska M. Ciemna strona open access – naukowcy w szponach drapieżnych wydawców. Forum Bibl. Med. 2015 R. 8 nr 2 (16):213-227
- Krajewski P. Drapieżni wydawcy. Gazeta AMG. 2016;26(5):43
- Burdzik T. Drapieżne czasopisma jako przykład nieetycznego publikowania. Filoz. i Nauk. 2017;5:131-149
- Petrisor AI. Evolving strategies of the predatory journals. Malaysian J. Libr. Inf. Sci. 2016;21(1):1-17
- Kulczycki, E. Wykaz czasopism punktowanych i drapieżni wydawcy. Warsztat badacza komunikacji, 7 grudnia 2014. Internet. 10 marca 2015
- Grudniewicz, A. et al. Predatory journals: no definition, no defence. Nature 2019;576:210-212
- Sorokowski P., Kulczycki E., Sorokowska A., Pisanski K.: Predatory journals recruit fake editor. Nature 2017;543(7646):481-483
- Beall, J. Predatory” Open-Access Scholarly Publishers. The Charleston Advisor, 2010, vol. 11, n. 4, pp. 10-17.